Snovi, priče i slike koje naš um stvara dok spavamo fasciniraju nas otkad znamo za sebe. Od nastanka čovečanstva oni su predmet interesovanja naučnika, ali i običnih ljudi. I danas je mnogo toga u vezi sa snovima nepoznanica, a mi vam predstavljamo neke od interesantnih činjenica.
- Već 5 minuta nakon buđenja zaboravimo 50% sna. Za 10 minuta zaboravimo čak 90%.
- Većina ljudi sanja oko 90 minuta tokom cele noći. Najduži snovi traju od 30 do 45 minuta i javljaju se ujutru. Sanjamo od 3 do 7 snova svake noći.
- Sanjamo tokom REM (rapid eye movement) faze sna i naše telo je tada paralisano. Ova faza sna se javlja tokom normalnog ciklusa spavanja i karakterišu je brzi i nasumični pokreti očiju. Traje od 90 do 120 minuta i tada je telo paralisano posebnim mehanizmom kako u krevetu ne bismo izvodili pokrete koje izvodimo u snu.
- Za vreme svog života čovek u proseku ukupno provede oko šest godina sanjajući.
- Mnogi tvrde da nikada ne sanjaju, međutim to nije istina. Svi ljudi sanjaju, samo čak 60% ljudi u potpunosti zaboravi svoje snove.
- Ne možemo istovremeno da hrčemo i da sanjamo.
- Osobe koje prestanu da puše tvrde da nakon ostavljanja cigareta imaju mnogo življe snove nego dok su pušili.
- 12% ljudi sanja isključivo crno-bele snove.
- Ljudi koji su tokom života gledali crno-bele filmove i televiziju imaju snove sa manje boja od onih koji su od detinjstva gledali TV u boji.
- Bebe provode oko 80% spavanja u REM fazi sna, što znači da sanjaju mnogo.
- Deca sanjaju kraće snove nego odrasli, a oko 40% njihovih snova su noćne more. Naučnici smatraju da kroz strašne snove deca savladavaju strahove sa jave.
- Istraživanja su pokazala da deca mnogo češće od odraslih sanjaju životinje, najčešće pse, mačke, konje, zmije, medvede, lavove, ali i mitska bića i čudovišta.
- Dokazano je da i životinje sanjaju. Istraživanja rađena na brojnim životinjskim vrstama su pokazala da kod njih postoji stvaranje istih moždanih talasa tokom sna kao i kod ljudi.
- Kvalitet sna zavisi od faze spavanja u kojoj ga sanjamo. Najdetaljnijii i najpovezaniji snovi javljaju se u REM fazi; snovi u fazi 1 i 2 su jednostavniji i kraći, a snovi koji se javljaju u najdubljem snu su vrlo nepovezani i ponekad nisu ništa više od boje ili emocije.
- Nakon samo četiri dana bez spavanja počinjemo da haluciniramo.
- Snovi muškaraca i žena se razlikuju – muškarci češće sanjaju da su napolju, aktivniji su u snovima i češće sanjaju strance. Snovi žena se češće dešavaju unutra i uključuju odnose sa ljudima koje poznaju. Muškarci češće od žena u snovima osećaju agresiju i uopšte negativne emocije kao što su bes ili strah, dok su ženski snovi prijatniji i pozitivniji.
- Nekad nam se u snovima pojave potpuni stranci, ljudi za koje smo sigurni da ih nikad nismo videli, dok zapravo naš mozak ne izmišlja te ljude – to su osobe koje smo nekada u životu upoznali ili sreli i kasnije ih zaboravili.
- Spoljni stimulansi mogu da „upadnu” u naše snove. Recimo, može se desiti da čujete telefon koji stvarno zvoni i da ga sjedinite sa snom ili da sanjate kako stojite na mećavi ako je u sobi zaista hladno.
- Lucidni snovi su oni u kojima je osoba koja spava svesna da sanja. Mnogi koji tvrde da imaju lucidne snove navodno čak uspostavljaju kontrolu nad svojim snovima.
- Osobe koje su izgubile vid tokom života vide slike u snovima, dok oni koji su rođeni slepi ne vide slike, ali imaju veoma žive snove u kojima akcenat nije na slici već na emociji, zvuku, mirisu, dodiru.
- Ljudi često sanjaju slične snove, a najučestaliji su oni o letenju, padanju, ispadanju zuba, varanju partnera, kašnjenju, sporom trčanju ili trčanju u mestu, proganjanju, mrtvim ljudima koji su živi, saobraćajnim nesrećama, padanju na ispitu…
- Snovi kriju simboliku. Ako sanjate neki specifičan objekat ili pojavu, često oni sami nisu predmet našeg sna nego ono što simbolišu. U starom Rimu snovi su se tumačili čak i u Senatu, jer se verovalo da su snovi poruke od bogova izražene kroz simbole.
- Iako za to ne postoji naučno objašnjenje, izgleda da snovi zaista mogu biti predskazanja nekih budućih događaja. Studije koje su rađene na velikom broju ispitanika pokazuju da je 18–38% ljudi imalo prekognitivne snove i da je čak 70% deža vija povezano sa snovima.
- Nauka o snovima se zove oneirologija.
